David Fray speelt Mozart

Hoewel Frank Martin (1890–1974) en Wolfgang Amadeus Mozart (1756–1791) ruim een eeuw van elkaar gescheiden zijn in tijd, en qua stijl en tijdsgeest totaal verschillende componisten lijken, zijn er toch interessante overeenkomsten te vinden; in zowel hun beheersing van vorm en structuur, als in hun spirituele diepgang en de emotionele gelaagdheid van hun werken.

 

Het concert opent met Frank Martins Passacaille, een werk dat het publiek meeneemt op een reis van variaties, waarbij de orkestrale kleuren en de emotionele diepte van het werk volledig tot hun recht komen. De originele versie schreef Martin voor orgel en ging in 1944 in première. In 1952 transcribeerde Martin Passacaille voor strijkorkest. In deze vorm werd het in 1953 in Frankfurt in première gebracht. Ten slotte, toen Martin werd uitgenodigd om het Berlin Philharmonic Orchestra te dirigeren, arrangeerde hij het werk opnieuw, dit keer voor volledig orkest met de eerste uitvoering in 1963. Passacaille is bijzonder door de manier waarop Martin een barokke vorm transformeert met een moderne, spirituele intensiteit. Het werk combineert een ostinato (herhalende frase) met expressieve vrijheid en een rijke, persoonlijke harmonische taal. Sinfonia Rotterdam brengt de tweede versie, voor strijkorkest. Martin liet destijds weten de voorkeur te geven aan een van de twee orkestrale versies boven het originele voor orgel. Sinfonia Rotterdam brengt het werk met haar kenmerkende precisie en gevoel voor nuance tot leven.

 

Als solist in Mozarts Pianoconcert nr. 9 ‘Jeunehomme’ brengt de Franse David Fray zijn uitzonderlijke talent en expressieve spel naar het podium. Mozart schreef dit concert in 1777 voor een Franse pianiste genaamd Victoire Jenamy, dochter van Jean-Georges Noverre, een bekende binnen de ballet wereld en vriend van Mozart. Lange tijd werd gedacht dat het werk geschreven was voor een onbekende ‘Mademoiselle Jeunehomme’, vandaar de bijnaam Jeunehomme-concert. Pas in de vroege 21ste eeuw werd duidelijk dat dit een vergissing was en dat de ware dedicatee Jenamy heette. Het pianoconcert is een prachtig voorbeeld van Mozarts meesterlijke orkestratie. Het werk opent verrassend met een directe dialoog tussen orkest en solist, ongebruikelijk voor de tijd waarin het werk tot stand kwam. Mozart doorbreekt klassieke vormen met een tweede deel van grote lyrische schoonheid en een finale die speels én virtuoos is. De rol van de piano is gelijkwaardig aan het orkest, wat vernieuwend was. Fray’s interpretatie van dit werk belooft een ervaring die zowel technisch verbluffend als emotioneel diepgaand zal zijn. 

 

Het concert wordt afgesloten met Mozarts Symfonie nr. 29, een levendig en dynamisch werk dat de speelse en dramatische kanten van de klassieke symfonie combineert. De symfonie ontstond in 1774 in Salzburg, een productieve en stabiele fase voor Mozart, waarin hij van wonderkind tot volwassen componist uitgroeide. Het werk is dan ook klassiek van vorm, maar wordt vaak gezien als een overgang naar zijn rijpere symfonische stijl. Er is geen concrete aanwijzing dat de symfonie in opdracht werd geschreven. Vermoedelijk kon Mozart hierdoor vrijer experimenteren met vorm en expressie en verklaar het de opvallende kwaliteit en originaliteit van deze symfonie vergeleken met eerdere, meer functionele werken.